Συνέντευξη με τον συγγραφέα Εμμανουήλ Δουκάκο
Ένας υπέροχος και δημιουργικός άνθρωπος, μας απόδωσε μία εξαιρετική συνέντευξη. Φίλος, οικογενειάρχης, δημιουργικός στην συγγραφή του και πολλά άλλα θετικά επίθετα μπορούμε να πούμε για τον κ. Εμμανουήλ Δουκάκο, που είχα την τύχη να μου δώσει αυτή την υπέροχη συνομιλία στο Πλαγιάρι Θεσσαλονίκης.
Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που διάβασες και θυμάσαι ως παιδί;
Ε.Δ: Το πρώτο σίγουρα δεν το θυμάμαι, αλλά από τα πρώτα ήταν σίγουρα όλα τα βιβλία του Ιουλίου Βερν.
Ποια είναι η πιο παλιά ιστορία που έχεις γράψει και την θυμάσαι ακόμα;
Ε.Δ:Τα πιο παλιά κείμενα που είχα γράψει, εκτός από τους στίχους, ήταν μερικά χιουμοριστικά σκετσάκια που είχα ηχογραφήσει κιόλας.
Ήθελες από μικρός ή είχες ονειρευτεί να γίνεις συγγραφέας; και αν ναι τι σε εμπόδισε από το να ξεκινήσεις αμέσως μετά το σχολείο για παράδειγμα, τη συγγραφή βιβλίων;
Ε.Δ: Από πάντα μου άρεσε να γράφω κείμενα, είτε στίχους είτε μικρές ιστορίες. Προσπάθησα κάνα-δυο φορές ως παιδί ή έφηβος να γράψω μεγαλύτερα κείμενα, αλλά, εκτός από την τεχνική, μου έλειπε και η πλοκή. Όλα φυσικά άλλαξαν από τη στιγμή που μου ήρθε η κεντρική ιδέα για το πρώτο μου βιβλίο, “Αιχμές στο Σκοτάδι”.
Πως ένιωσες όταν εκδόθηκε το πρώτο σου βιβλίο βλέποντας ουσιαστικά τις σκέψεις σου να αποκτούν υπόσταση και μάλιστα κρατώντας τις στα χέρια σου;
Ε.Δ: Όταν έπιασα στα χέρια μου το πρώτο μου βιβλίο, που μάλιστα ήταν χρονικά αρκετά αργότερα από κάποιους αναγνώστες, ένιωσα δικαιωμένος που οι κόποι μου και οι αμέτρητες ώρες γραφής απέδωσαν καρπούς. Ένιωσα επίσης ανακούφιση που επιτέλους η συγγραφή και η διόρθωσή του είχαν ολοκληρωθεί, οπότε ήρθε η στιγμή για λίγη ξεκούραση.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σου βιβλίο ως έφηβος;
Ε.Δ: Από τα αγαπημένα μου βιβλία, αν όχι το πιο αγαπημένο, είναι το “Δολοφόνος Α.Β.Γ.” της Αγκάθα Κρίστι. Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν το διάβαζα, μερικές φορές γύριζα το κεφάλι μου πίσω να δω αν υπάρχει κάποιος.
Σε τι σημείο έχεις τον έλεγχο αυτών που συμβαίνουν στην ζωή σου;
Ε.Δ: Πιστεύω ότι η ισορροπία είναι το κλειδί. Προσπαθώ να έχω τον έλεγχο σε όσο το δυνατόν περισσότερες πτυχές της ζωής μου, θέτοντας στόχους και δουλεύοντας σκληρά για να τους επιτύχω. Ωστόσο, αναγνωρίζω επίσης ότι υπάρχουν καταστάσεις πέρα από τον έλεγχό μου. Σε αυτές τις στιγμές, επιλέγω να προσαρμόζομαι και να μαθαίνω από τις προκλήσεις. Η αποδοχή αυτής της ισορροπίας μου επιτρέπει να διατηρώ την ψυχραιμία και την ευελιξία μου, κάτι που θεωρώ απαραίτητο για την προσωπική μου ανάπτυξη και ευημερία.
Κάνεις κάτι στο οποίο πιστεύεις ή προσπαθείς να πιστέψεις σε αυτό που κάνεις;
Ε.Δ: Για μένα, η διαδικασία είναι αμφίδρομη. Ξεκινώ πάντα με την πίστη σε αυτό που κάνω. Πιστεύω ότι η αυθεντική εμπιστοσύνη και το πάθος για ένα έργο ή μια ιδέα είναι θεμελιώδη για την επιτυχία και την ικανοποίηση. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της διαδρομής, μπορεί να υπάρξουν στιγμές αμφιβολίας ή δυσκολίας. Σε αυτές τις στιγμές, προσπαθώ να ενισχύσω την πίστη μου μέσω της συνεχούς μάθησης και βελτίωσης. Έτσι, όχι μόνο κάνω κάτι στο οποίο πιστεύω, αλλά επίσης καλλιεργώ την πεποίθησή μου κατά την πορεία, διασφαλίζοντας ότι η δουλειά μου παραμένει ουσιαστική και ικανοποιητική.
Θα έκανες κάτι παράνομο για να σώσεις κάποιον που αγαπάς;
Ε.Δ: Η αγάπη και η προστασία των αγαπημένων μας είναι από τα πιο ισχυρά συναισθήματα που μπορούμε να νιώσουμε. Ενώ η ιδέα του να κάνω κάτι παράνομο έρχεται σε σύγκρουση με τις αρχές και τις αξίες μου, η σκέψη του να θέσω σε κίνδυνο τη ζωή ενός αγαπημένου μου προσώπου είναι αβάσταχτη. Σε μια εξαιρετική κατάσταση, όπου δεν υπάρχει άλλη επιλογή και η ασφάλεια ή η ζωή ενός αγαπημένου προσώπου διακυβεύεται, θα έκανα ό,τι χρειάζεται για να τον σώσω. Ωστόσο, θα προσπαθούσα πάντα πρώτα να βρω μια νόμιμη και ηθική λύση πριν φτάσω σε αυτό το σημείο.
Είσαι αισιόδοξος ως άνθρωπος; Πιστεύεις στα happy ends;
Ε.Δ: Ναι, είμαι αισιόδοξος ως άνθρωπος. Πιστεύω ότι η αισιοδοξία είναι μια δύναμη που μας βοηθά να ξεπερνάμε τις δυσκολίες και να βλέπουμε τις ευκαιρίες μέσα στις προκλήσεις. Όσο για τα happy ends, δεν πιστεύω ότι είναι κάτι που γίνεται χωρίς τη συμμετοχή μας και τις προσπάθειές μας για ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Ένα “ευτυχισμένο τέλος” δεν σημαίνει απαραίτητα την απουσία προβλημάτων ή δυσκολιών, αλλά την ικανότητα να βρίσκουμε την εσωτερική δύναμη και τις λύσεις για να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις και να βγαίνουμε πιο δυνατοί. Πιστεύω ότι μπορούμε να δημιουργούμε τα δικά μας happy ends μέσα από την επιμονή, την προσαρμοστικότητα και τη θετική σκέψη.
Αν η ζωή είναι τόσο σύντομη, γιατί σπαταλάμε τόσο χρόνο κάνοντας πράγματα που δεν μας αρέσουν και την ίδια στιγμή κάνουμε τόσο λίγα πράγματα που αγαπάμε;
Ε.Δ: Συχνά, οι υποχρεώσεις και οι αναγκαστικές δραστηριότητες μπορούν να μας κρατούν απασχολημένους και να μας απομακρύνουν από τις πράξεις που μας φέρνουν χαρά και ικανοποίηση. Αυτή η σύγκρουση συχνά αποτελεί ένα μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Ωστόσο, αντιλαμβανόμενοι τη σπουδαιότητα του χρόνου και της ζωής, μπορούμε να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τον χρόνο μας με πιο ενδεδειγμένο τρόπο. Η ζωή είναι πολύτιμη και η αυτοπεποίθηση να ακολουθούμε τις καρδιακές μας επιθυμίες μπορεί να μας οδηγήσει σε μεγαλύτερη ικανοποίηση και πληρότητα. Με την προσπάθεια να ενσωματώσουμε περισσότερες από αυτές τις δραστηριότητες στην καθημερινή μας ζωή, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ισορροπία που ενισχύει την ευημερία και την αρμονία.
Έχεις κάποια απάντηση σε όσους κατατάσσουν τα βιβλία σε κατηγορίες με επίθετα όπως “ελαφριά” ή “ανδρική” λογοτεχνία;
Ε.Δ: Οι ταμπέλες δεν μου άρεσαν ποτέ, είτε αναφερόταν σε ανθρώπους, στη μουσική, είτε στα είδη βιβλίων και άλλα. Για παράδειγμα, απεχθάνομαι τον όρο “εντεχνο τραγούδι” ή “εντεχνος τραγουδιστής”. Αυτό σημαίνει ότι τα υπόλοιπα είναι αναποτελεσματικά ή ανεπιθύμητα; Είναι δηλαδή χωρίς κάθε είδους τέχνη; Για μένα, όπως υπάρχουν κατηγορίες μουσικής, έτσι υπάρχουν και κατηγορίες βιβλίων, οι οποίες είναι γνωστές: Ιστορικά, αστυνομικά, ρομαντικά, φαντασίας κλπ. Οι όροι που δεν είναι αποδεκτοί είναι οι υπόλοιποι, και θα ήταν καλό να αποφεύγονται.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο που σου άλλαξε τη ζωή;
Ε.Δ: Έχω αρκετά σημαντικά βιβλία στη βιβλιοθήκη μου που αγαπώ. Το τελευταίο που προστέθηκε πρόσφατα ήταν το “Ναι” του φίλου Στέφανου Ξενάκη. Προτείνω ανεπιφύλακτα αυτό το βιβλίο σε κάθε αναγνώστη, ανεξαρτήτως επιπέδου. Μέσα από τις σελίδες του, κανείς μπορεί να ανακαλύψει πολλά για τον εαυτό του και για την κοινωνία.
Ποια είναι η πιο περίεργη δουλειά που έχεις κάνει αν φυσικά υπάρχει, πέρα από το συγγραφικό κομμάτι;
Δεν Απαντώ
Θεωρείς πως θα μπορούσε να συνδυαστεί μια “κλασική” δουλειά με τη συγγραφή βιβλίων;
Ε.Δ: Από τη στιγμή που το θες, μπορούν όλα να συνδυαστούν με τη συγγραφή. Γιατί η συγγραφή είναι ανάγκη έκφρασης και δημιουργίας, δεν είναι κάτι που κάνεις εξαναγκαστικά.
Ποιο είναι το μότο ζωής σου;
Ε.Δ: Θα μου επιτρέψεις να σου πω τρία:
- Ό,τι δεν εξελίσσεται, πεθαίνει.
- Ζούμε για το επόμενο μας βήμα.
- Όταν δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες, είναι ώρα να αποφασίσεις.
Θα ήθελες να πεις κάτι στους αναγνώστες που σνομπάρουν και δεν διαβάζουν ελληνική λογοτεχνία;
Ε.Δ: Ας μην υποτιμούμε τους Έλληνες συγγραφείς και ας τους δώσουμε μια ευκαιρία. Τα ξένα μυθιστορήματα είναι όμορφα, αλλά η μητρική μας γλώσσα είναι η καλύτερη κατά τη γνώμη μου. Επίσης, είναι καλύτερο να διαβάζουμε ένα βιβλίο στη γλώσσα που έχει γραφτεί. Οι μεταφράσεις στις ημέρες μας δεν είναι και τόσο καλές, κατά τη γνώμη μου.
Χάρτινο βιβλίο, ψηφιακό βιβλίο, ή ένας συνδυασμός τους;
Ε.Δ: Αυτό νομίζω ότι είναι προσωπική προτίμηση κάθε αναγνώστη, είτε πρόκειται για ψηφιακή μορφή, είτε σε φυσική μορφή ή ακόμα με την μορφή audiobook. Η ανάγνωση ενός βιβλίου αποτελεί πάντα μια θετική εμπειρία για έναν αναγνώστη και σίγουρα θα αποκομίσει πολλά από αυτήν. Προσωπικά, είμαι παραδοσιακός αναγνώστης και προτιμώ να έρχομαι σε επαφή με ένα βιβλίο, να μπορώ να το αγγίζω και να γυρνάω τις σελίδες του.
Ηλεκτρονικές, online πωλήσεις και ψηφιακά βιβλιοπωλεία: πόσο μπορούν να σταθούν όλα αυτά στην Ελλάδα, με δεδομένη την κρίση και τη δυσπραγία του αναγνωστικού κοινού;
Ε.Δ: Δυστυχώς, οι Έλληνες δεν διαβάζουν πολύ. Κατά μέσο όρο εκτιμώ ότι δεν ξεπερνούν τα 2-3 βιβλία το χρόνο ανά άτομο. Αυτό είναι το πρόβλημα και όχι ο τρόπος πώλησης, κατά την εκτίμησή μου. Χρειάζονται κινήσεις, ιδίως από μικρή ηλικία και ίσως μέσα από τα σχολεία, προκειμένου η ανάγνωση να γίνει μέρος της κουλτούρας μας και να αλλάξει αυτή η κατάσταση.
Ποιες εμπειρίες του παρελθόντος σε έκαναν να νιώσεις ζωντανός;
Ε.Δ: Οι εμπειρίες του παρελθόντος που με έκαναν να νιώσω ζωντανός ήταν κυρίως οι ταξιδιωτικές μου περιπέτειες σε ξένες χώρες, οι στιγμές που ζούσα έντονα συναισθήματα όπως η χαρά της συνάντησης με νέους ανθρώπους και κουλτούρες, καθώς και οι επιτυχίες μου στη σταδιοδρομία και στις προσωπικές μου προσπάθειες. Η αίσθηση της πρόκλησης και η αυτοπεποίθηση που αποκομίζω από την αντιμετώπιση των δυσκολιών, επίσης με έκαναν να νιώσω έντονα ζωντανός.
Μπορείς να μάθεις την αλήθεια, αν δεν παλέψεις για αυτήν;
Ε.Δ: Η αλήθεια είναι σαν ένα υγρό μέσα σε ένα δοχείο. Λίγη από αυτήν και μοιάζει πιο πολύ με ψέμα. Πολλή αλήθεια μπορεί να σε “μουσκεύσει”. Έτσι, το συμπέρασμα είναι πόση αλήθεια μπορεί κάποιος να αντέξει και να αντιμετωπίσει χωρίς να τον διαλύσει ή να τον επηρεάσει αρνητικά;
Θυμάσαι πόσο στεναχωρημένος ήσουν πριν από 5 χρόνια; Είχε πράγματι τόσο μεγάλη σημασία;
Ε.Δ: Φυσικά και όχι, δεν έχει πλέον σημασία. Το πιο σημαντικό, πιστεύω, είναι η υγεία μας. Τα υπόλοιπα, λίγο πολύ, περνούν. Σημασία έχει να θέλεις και να μπορείς να αντιμετωπίσεις ό,τι έρχεται.
Ποια ήταν η πιο χρήσιμη συμβουλή που σου έχουν δώσει επάνω στην συγγραφή;
Ε.Δ: Επιμέλεια – Επιμέλεια – Επιμέλεια
Πες μας ένα βιβλίο που έχεις διαβάσει πολλές φορές (και γιατί).
Ε.Δ: Το “Δεν Ξέρω Τι Θέλω” του Γιώργου Πιντέρη είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο αυτοβελτίωσης και αυτογνωσίας. Πραγματεύεται θέματα που αφορούν στην αναζήτηση του εαυτού και την αυτογνωσία, και πραγματικά δεν πρέπει να λείπει από καμία βιβλιοθήκη.
Υπάρχει κάτι που να θαυμάζεις σε άλλους συγγραφείς και που θα ήθελες να το είχες;
Ε.Δ: Χωρίς να θέλω να ακουστώ υπερόπτης ή αλαζόνας, η αλήθεια είναι ότι είμαι συγκεντρωμένος και κοιτάω μόνο μπροστά, χωρίς να αποσπώ την προσοχή μου αριστερά ή δεξιά.
Ποιο είναι το βιβλίο για το οποίο αισθάνεσαι ένοχος-η που για οποιοδήποτε λόγο ως τώρα δεν έχεις καταφέρει ακόμα να διαβάσεις;
Ε.Δ:Δεν νιώθω ενοχή για τα αδιάβαστα βιβλία μου. Ο ελεύθερος χρόνος στη σύγχρονη κοινωνία είναι εξαιρετικά περιορισμένος και όταν έχεις και οικογένεια γίνεται ακόμα μικρότερος. Νομίζω ότι στο τέλος του πλαισίου του χρόνου, καταφέρνω σιγά-σιγά να διαβάσω τα πιο σημαντικά από αυτά.
Θεωρείς πως ένας νόμος που έχει ξεπεραστεί για τα πλαίσια μιας σύγχρονης κοινωνίας πρέπει να αλλάζει;
Ε.Δ: Ναι, θεωρώ ότι ένας νόμος που έχει ξεπεραστεί για τα πλαίσια μιας σύγχρονης κοινωνίας πρέπει να αλλάζει. Η κοινωνία εξελίσσεται συνεχώς και τα νομοθετικά πλαίσια πρέπει να προσαρμόζονται στις νέες ανάγκες, τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις αλλαγές στις κοινωνικές αντιλήψεις. Ένας νόμος που δεν ανταποκρίνεται πλέον στις σύγχρονες απαιτήσεις μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργίες ή ανιστορημένες πρακτικές, ενώ η αλλαγή του μπορεί να ενισχύσει την ισονομία και την αποτελεσματικότητα της νομοθεσίας.
Αυτό που χρειάζεται ο κόσμος είναι περισσότερους σταθερούς ή ιδεαλιστές πολίτες;
Ε.Δ: Ο κόσμος χρειάζεται πολίτες, και μάλιστα ενεργούς.
Υπάρχει κάποιο ασυνήθιστο πάθος ή χόμπι που έχεις και θα ήθελες να το μοιραστείς μαζί μας;
Ε.Δ: Δεν θα έλεγα ότι έχω κάποιο ασυνήθιστο χόμπι.
Υπάρχει ιδανική στιγμή για να γράψει κάποιος;
Ε.Δ: Καμία στιγμή δεν είναι ιδανική ούτε για τη συγγραφή ούτε για οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις. Την ιδανική στιγμή τη δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι, προσαρμόζοντας τις συνθήκες ανάλογα.
Όταν σε κρίνουν άδικα για κάτι που δεν έχεις κάνει αισθάνεσαι κάποιας μορφής ενοχή;
Ε.Δ: Όχι, αλλά όταν νιώθω αδικία, είναι κάτι που με εκνευρίζει αρκετά.
Ποια ήταν η πιο παράξενη ή πιο αμήχανη συνάντηση με συγγραφέα που είχες;
Ε.Δ: Προς το παρόν, δεν μου έχει τύχει κάποια ανάλογη εμπειρία.
Το «φτυάρι» είναι για το «σκάβω» ότι το «μαχαίρι» για το…;
Ε.Δ: Να κόβω…
Εάν μπορούσες να καλέσεις σε δείπνο οποιονδήποτε συγγραφέα, νεκρό ή ζωντανό, ποιος θα ήταν και τι θα του σέρβιρες;
Ε.Δ: Πιθανόν να καλούσα τον Ιούλιο Βερν. Θα ήθελα να συζητήσουμε πώς του γεννήθηκαν οι τόσο προχωρημένες για την εποχή του ιδέες. Ως προς το μενού, θα φρόντιζα να τον ρωτήσω προηγουμένως.
Εάν μπορούσες να έχεις κάποια υπερδύναμη, ποια θα ήταν;
Ε.Δ: Η πιο σημαντική υπερδύναμη για εμένα είναι το να είσαι αόρατος. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια άλλη που υπερτερεί.
Αν τύχει και γραφτεί ένα άδικο άρθρο για εσένα και τα έργα σου, έχεις περισσότερο την τάση να το ξεχάσεις; να πληγωθείς; ή να αισθανθείς πως θα φάει η μύγα σίδερο και το κουνούπι ατσάλι;
Ε.Δ: Καθόλου. Ίσα ίσα, τα αρνητικά σχόλια είναι αυτά που με βοηθούν να εξελιχθώ, διορθώνοντας τυχόν λάθη. Και μην ξεχνάμε ότι ακόμα και η αρνητική κριτική είναι διαφήμιση.
Θεωρείς πως η χρήση βίας είναι ορισμένες φορές απαραίτητη επειδή δεν είναι πάντοτε εφικτό να πετύχει κανείς αυτό που θέλει σταδιακά, με λογικές μεθόδους;
Ε.Δ: Δεν πιστεύω ότι η χρήση βίας είναι απαραίτητη. Αν και μπορεί να φαίνεται πως οι λογικές μέθοδοι δεν αποδίδουν πάντα άμεσα αποτελέσματα, η βία γεννά περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει. Η προσήλωση σε ειρηνικές και λογικές μεθόδους μπορεί να απαιτεί περισσότερο χρόνο και υπομονή, αλλά οδηγεί σε βιώσιμες και δίκαιες λύσεις, χτίζοντας έναν καλύτερο και πιο σταθερό κόσμο.
Αν ήξερες, ότι όλοι όσοι γνωρίζεις θα πεθάνουν αύριο, ποιον θα επισκεπτόσουν τελευταίο;
Ε.Δ: Δύσκολη ερώτηση ελπίζω να μην καλεστώ να την απαντήσω ποτέ.
Τι θα έκανες διαφορετικά, αν γνώριζες ότι κανείς δεν θα σε κρίνει;
Ε.Δ: Δεν απαντώ
Πότε ήταν η τελευταία φορά που άκουσες τον χτύπο της καρδιάς σου (από αληθινή συγκίνηση);
Ε.Δ: Δεν Απαντώ
Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την άμεση ανταπόκριση στην συνέντευξή μας. Σας ευχόμαστε να είναι πάντα καλοτάξιδα τα έργα σας!
Εγώ ευχαριστώ πολύ για τις ερωτήσεις! Εμμανουήλ Δουκάκος
